Weerbaarheid wordt beschouwd als een integraal deel van permacultuur en transitie. Maar wat betekent het voor u?
In vele opzichten is het idee om weerbaarheid op te bouwen – de capaciteit om te overleven en te gedijen ondanks verandering en/of moeilijkheden – eigen aan permacultuur en aanverwante veranderingsbewegingen (zoals de transitiebeweging).
Permacultuurprincipes werken weerbaarheid in de hand, bij voorbeeld door de noodzaak te benadrukken dat elke functie ondersteund wordt door meerdere elementen. Of door het aanmoedigen van creatief gebruik van en reactie op verandering.
Permanauten gebruiken deze principes om hun werk uit te rusten met ecologische en sociale systemen op verschillende niveaus. Dat gaat van tuinontwerpen die onvoorspelbare weersomstandigheden kunnen doorstaan, het ontwikkelen van meerdere inkomstenbronnen en gemeenschapsprojecten die de lokale capaciteit voor probleemoplossing vergroten tot strategieën voor fysiek en emotioneel welzijn.
In vele opzichten heeft weerbaarheid dus inspiratie gebracht voor de vele pogingen om vanuit de basis creatieve alternatieven te vinden voor het onevenwichtige en onhoudbare status quo in onze maatschappij. Als u dit leest, heeft u wellicht ook dergelijke pogingen ondernomen.
Maar naast de inspiratie die het concept weerbarheid kan geven, kan de uitbreiding ervan naar nog meer aspecten van het leven ook een kritische discussie op gang brengen over wat het precies betekent en wat de gevolgen ervan zijn. Die uitbreiding gaat van beleidsdocumentatie tot bedrijfsreclame, van literatuur over vredesopbouw en de ontwikkeling van NGO’s tot het coachen van een sportteam, van het management van bedrijven en organisatie tot lokale gemeenschapsinitiatieven.
Kritische analyse van het concept weerbaarheid heeft bezorgdheid doen oplaaien over het feit dat het zou kunnen worden gebruikt om te depolitiseren, dat het niet voldoende rekening houdt met macht, ongelijkheid en oneensgezindheid en dat het neoliberale economie en politiek eerder steunt dan in vraag stelt. Men maakt er zich zorgen over dat weerbaarheid zou vertaald worden als incasseringsvermogen en kritiekloze aanpassing en dat de discussie over de oorzaken van problemen wordt ingeperkt of het zwijgen wordt opgelegd.
Dit is een uitnodiging om stil te staan bij wat weerbaarheid in het verleden voor u betekend heeft en wat het nu voor u betekent. Hoe heeft weerbaarheidsdenken u geholpen? Wat was er problematisch? Welke invloed had het op uw denken en doen? Wat voor activiteiten werden er door aangemoedigd of juist ontmoedigd?
Voor ons kwamen deze vragen naar boven toen we een workshop aan het voorbereiden waren over ‘politieke actie, weerbaarheid en solidariteit’, die in september in Londen plaatsvindt. Aangezien een deel van onze artikels en onze cursussen te maken hebben met weerbaarheid, wilden we deze gelegenheid aangrijpen om uit te vissen hoe mensen die het concept inspirerend of behulpzaam vonden, zijn omgesprongen met weerbaarheid. Welk verschil heeft het in hun denken en doen teweeggebracht? Hield dat politieke actie in en zo ja, op welke manier?
Wij hopen dat dit ons zal helpen om de positieve kwaliteiten van weerbaarheidsdenken te identificeren. Die zouden namelijk kunnen verloren gaan als het concept zelf in diskrediet wordt gebracht. Tezelfdertijd kan het nadenken over de beperkingen van weerbaarheidsdenken ons bewustzijn aanscherpen van hoe het systeem gebruikt kan worden om onstabiele en onduurzame systemen en praktijken te consolideren. Op die manier kunnen we ook onderzoeken hoe we het hoofd kunnen bieden aan ongewenst gebruik van het weerbaarheidsconcept.
Wij hopen dat velen van u een bijdrage willen leveren voor deze discussie. De gemakkelijkste manier om dat te doen, is door deel te nemen aan de enquête die we opgezet hebben en die al heel wat interessante bijdragen heeft opgeleverd: www.surveymonkey.com/s/JXTHQZG.
Voor mensen die in de buurt wonen, willen wij ook graag persoonlijk afspreken om deze discussie te voeren. Voor wie verder weg woont, kan dat ook via Skype. Als u persoonlijk met ons wilt discussiëren, kan u ons mailen via of via .
We stellen elke bijdrage op prijs en zullen onze resultaten aan alle deelnemers bekendmaken.
Ivy Dillen
Laatste berichten van Ivy Dillen (toon alles)
- Recensie: Permaculture – Principles and Pathways Beyond Sustainability (Deel II) - 16 april 2015
- Recensie: Permaculture – Principles and Pathways Beyond Sustainability - 9 april 2015
- Meersoortige Begrazing: Een inleiding (Deel 2) - 19 maart 2015