Heb je er ooit bij stilgestaan hoe ons geldsysteem onze wereld vorm geeft? In het boek ‘Een @nder soort geld’ raken Helen Toxopeus en Henk van Arkel in gesprek over geld. Op een relatief eenvoudige en intrigerende manier wordt je meegenomen in de wereld van geld en de wereld van onze economie. Helen studeerde economie en werkte voor een grote bank. Henk werkt bij de Social Trade Organization (STRO) waar alternatieve geldsystemen worden bedacht en uitgeprobeerd.
Centraal in het boek staat de vooronderstelling dat ons geld niet neutraal is. Ons geld, de manier waarop we ons geld gebruiken en inzetten is aan bepaalde regels gebonden. En dat heeft gevolgen. Er zijn spelregels als we het hebben over geld, en die spelregels worden zelden ter discussie gesteld. Dat is opmerkelijk. We hebben allemaal onze gedachten, ideeën en meningen over de crisis, over banken en hun handelswijzen maar zelden gaan we net dat stapje verder. In dit boek gebeurt dat wel.
Geld is als water in een aquarium en wij zijn de vissen. Het lukt ons niet om er van een afstand naar te kijken.
Geld is niet neutraal. Een bepaald soort geld geeft een specifieke uitkomst en we hebben ons geld ooit zelf bedacht. Als we geld anders vormgeven kan het ook andere gevolgen hebben. Ons huidige systeem werkt inkomensongelijkheid, verspilling, de wegwerpcultuur en ongebreidelde consumptie in de hand. Het is niet gericht op de lange termijn en duurzaamheid.
Banken vragen rente voor al het nieuwe geld dat ze in omloop brengen. Die rente moet ergens vandaan komen. We noemen dat economische groei. Verplicht economische groei. Ons geldsysteem dwingt ons voortdurend tot economische groei, dat ligt in het systeem besloten. Als er geen groei is, is er een probleem. Journaals staan er bol van en de politiek vaart er blind op. We zijn nauwelijks nog in staat te denken dat genoeg ook gewoon genoeg kan zijn en dat dat goed kan zijn.
Iedereen die de wereld beter wil maken zou zich dus moeten bezinnen op het soort geld dat nodig is.
Nieuwe vormen van geld zoals die in het boek beschreven worden hebben allemaal als eigenschap dat ze niet langer rentedragend zijn. Dit ontslaat mensen en bedrijven van de noodzaak om altijd te moeten groeien en te streven naar meer. Tegelijk zijn het geldsystemen die mensen motiveren om lokaal handel te drijven en in te zetten op duurzaamheid en langetermijnbelangen.
Hoewel het nog best lastig is om deze nieuwe geldsystemen dichtbij individuele en particuliere mensen te brengen nodigt het boek ontegenzeggelijk uit tot nadenken en discussie. Aanbevelenswaardig! Vooral omdat het laat zien dat veranderen van gedrag als consument misschien maar tot op zekere hoogte effectief is zolang we niet nadenken over welke rol we ons geld willen laten spelen.
Het boek ‘Een @nder soort geld’ is als doorgeefboek te bestellen via STRO.
Petra Brocke
Laatste berichten van Petra Brocke (toon alles)
- Permacultuur Magazine ziet levenslicht - 2 juli 2015
- De eetbare tuin – recensie - 18 juni 2015
- Permacultuurfestival nadert - 28 mei 2015