Yggdrasil 
Met permacultours willen we regelmatig een aantal projecten bezoeken die op een of andere manier een band hebben met permacultuur.
Deze keer trokken we met 30 geïnteresseerden met de autocar naar West-Vlaanderen. We wilden er 2 projecten bezoeken: de Zonne-Arc en de Woudezel. Elk project zou tweemaal bezocht worden, telkens door de helft van de deelnemers.
We vertrokken in Leuven en na een tussenstop in Gent, kwamen we omstreeks 9.30 u. aan in Proven.
Op zondag 26 april 2015 bracht een autocar vanuit Gent, met een bijkomende opstapplaats in Antwerpen, 33 permacultuur-geïnteresseerden naar Nederland. Doel was het bezoek aan twee projecten die onze blik op permacultuur konden verdiepen en verruimen.
Ondanks de minder goede weersvoorspellingen was de zon van in de vroege ochtend van de partij. We vertrokken dan ook goed gezind en vol verwachting.
Mensen gaan niet langer over de naakte aarde. Ze hebben hun handen afgetrokken van grassen en bloemen, ze staren niet meer naar de hemel, hun oren zijn doof geworden voor het zingen van de vogels, hun neus is ongevoelig geworden als gevolg van uitlaatgassen en hun tong heeft de eenvoudige smaken van de natuur vergeten. Alle vijf zintuigen zijn geïsoleerd geraakt van de natuur.
Masanobu Fukuoka
In deel 1 bekeken we zijde a en b van de driehoek.
Permacultuur is in de eerste plaats een ontwerpsysteem om in de behoeften van de mens te voorzien, en dat in samenwerking met de natuur. Hierbij komt echter niet enkel het werken aan bod. Er zijn veel meer aspecten in het leven. Ook als het gaat over tuinieren en voedsel kweken zijn er nog vele andere items dan ‘werken in de tuin’ die van belang zijn.
Tijdens mijn permacultuuropleiding heb ik een mooi geheugensteuntje meegekregen om alle elementen te onthouden. Het gaat om het ezelsbrugje of de stelling van Pythagoras. Misschien herinnert u het zich ook nog wel de stelling over de schuine zijde in de rechthoekige driehoek.
Sinds de jaren ‘70 van vorige eeuw worden we voortdurend geplaagd door het probleem van afval: illegaal storten, afval langs de wegen, in greppels en bossen,… En het stapelt zich op: hoge afvalbergen, oceanen vol plastiek, samen klittend tot eilanden ter grootte van naar schatting 34 keer Nederland (Wikipedia). Als ophaaldiensten staken, zoals enkele jaren geleden in Napels, stikt men in het afval; het wordt onleefbaar. Meestal is het afval niet zichtbaar, het wordt overal weggehaald. Het gevolg daarvan is dat we er ons niet van bewust zijn hoeveel afval we produceren.
Het afval wordt snel weggewerkt via ophaaldiensten en werknemers die stranden, straten en bermen voortdurend opruimen. Af en toe zijn er ‘opruimacties’ van vrijwilligers.
‘Kook, en neem, als dat mogelijk is, een tuin. Deelnemen aan de ingewikkelde en eindeloos interessante processen van in ons levensonderhoud voorzien, is de zekerste manier om te ontsnappen aan de fastfoodcultuur en de impliciete criteria ervan: dat voedsel snel, goedkoop en gemakkelijk moet zijn; dat voedsel een product is van de industrie, niet van de natuur; dat voedsel brandstof is en niet een vorm van verbondenheid, zowel met andere mensen als met andere soorten – met de natuur.’
Michael Pollan
Onze groenten zijn oorspronkelijk wilde, eetbare planten. In de loop van de geschiedenis is de mens eerst van verzamelaar overgestapt naar het zelf telen van de eetbare gewassen. Daarna is hij stilaan de planten gaan ‘verbeteren’ in functie van opbrengst, smaak, ….
In de 19de eeuw gingen chemici zich bezighouden met voeding. Vanaf dan at men geen voedsel meer maar voedingsstoffen. Eiwitten, vetten en koolhydraten waren de belangrijkste bestanddelen van voedsel met voorop de dierlijke eiwitten. Later zijn daar vitaminen en mineralen bijgekomen en nog later vezels. Uiteindelijk eten we op dit moment vooral groenten die sterk geselecteerd zijn op een aantal kenmerken die niet zozeer met de voeding als wel met het telen te maken hebben.
Verschil?
Tegenwoordig begint het goed te staan om te zeggen dat men permacultuur toepast in zijn tuin. Dat is een goede evolutie, in die zin dat permacultuur steeds beter bekend geraakt. Er is echter ook een gevaar aan verbonden. Vaak zegt men nogal snel dat men permacultuur toepast. Iemand die mulcht of compost bovenop legt of karton gebruikt om onkruid af te dekken, vlechtwerken maakt, e.d.. doet niet noodzakelijk aan permacultuur. Hij gebruikt een toepassing van permacultuur maar daar houdt het ook op. Die toepassingen zijn op zich immers geen permacultuur. Sommige van die toepassingen zijn veel ouder dan permacultuur.
‘ Energiespiralen liggen aan de basis van de natuur: ze stellen sappen in staat zich opwaarts te bewegen, bewerkstelligen de vorming van druppels en schelpen en maken dat DNA-ketens zich openen en sluiten in reactie op informatie die door het in beweging zijnde cellulaire water wordt overgedragen. Gezond water vormt van nature spiralen terwijl het stroomt.’
Charlie Ryrie
Ik sta voor de oneindige zee, in de ban van het wonder van water.
Water fascineert mij. Het is voortdurend in beweging, altijd hetzelfde en toch telkens weer anders. Uit de deinende zee vormen zich golven en golfjes die uitrollen op het strand. Daarna keert het water terug naar de grote plas. Wonderlijk ook de manier waarop achtergebleven water vanuit de plassen terugstroomt naar de zee.
