Blog Looby Macnamara – 26 augustus 2014
Vertaling: Ivy Dillen
In één van Donella Meadows’ lezingen introduceerde ze de systeemval ‘succes voor de succesrijken’. Anders gezegd: de rijken worden rijker en de armen worden armer. Dit gebeurt wanneer er een versterkende feedback lus in het systeem zit. Hoe meer succes je hebt, des te gemakkelijker je nog meer succes krijgt.
Mijn dochter was een boek van Terry Pratchett aan het lezen waarin één van de personages het leven uitlegde aan de hand van laarzen. Er zijn mensen die het zich niet kunnen veroorloven om goede laarzen te kopen. Dus kopen ze laarzen van mindere kwaliteit die niet lang meegaan. Laat ons zeggen dat ze een paar laarzen kopen voor 10 £ die een jaar meegaan. Maar wie geld heeft, kan laarzen kopen van 50 £ die tien jaar meegaan. (Dit zijn – voor alle duidelijkheid – slechts verzonnen prijzen.) Op tien jaar tijd heeft de arme persoon tien paar laarzen gekocht die samen 100 £ hebben gekost, terwijl de rijke persoon in diezelfde periode slechts 50 £ heeft uitgegeven. De arme verliest geld terwijl de rijke spaart: succes voor de succesrijken.